نگاه خانوم

سماع به نوعی از رقص صوفیه شامل چرخش بدن همراه با حالت خلسه برای اهداف معنوی گفته می‌شود. به عبارت دیگر سماع از به حرکت درآمدن گروه شیفتگان تحت تأثیر آوای دف و نی و تنبور و شعرهای آهنگین است.

سماع پیشینه‌ی کهن تاریخی داشته و پس از اسلام موافقان و مخالفانی نیز پیدا نموده‌است. به درستی آشکار نیست که تشکیل مجالس سماع از چه زمانی آغاز شد. با این حال می‌دانیم که سماع سابقه‌ی مذهبی غیر اسلامی داشته و در زمان‌های دور در پرستشگاه‌های مذهبی به کار می‌رفته‌است.

در صدر اسلام، سماع بدان صورت که در مجالس صوفیه بود، وجود نداشت. در سال ۲۴۵ ق صوفیان در جامع بغداد از ذوالنون مصری اجازه سماع را گرفتند، با این همه، نخستین حلقه سماع در ۲۵۳ ق در بغداد بر پا شد.

سماع مولانا

همانطور که گفته شد این حالت و حرکات عرفانی به دوران آریایی ها در ایران باز می گردد، اما چیزی که واضح و نمایان است این موضوع است که همه ی ما عبارت آشنای رقص سماع را به مولانا نسبت می دهیم و آن را با مولانا عجین می دانیم.

مولانا در ابتدا به درس و مجاهده مشغول بود اما پس از معاشرت با شمس همه ی زندگی و درس و بحث خود را رها کرده و به سماع می پردازد. مولانا برای این رقص و حالت عرفانی ارزش زیادی قائل بود و به همین دلیل است که امروزه نیز رقص سماع را به مولانا نسبت می دهند و مراسم های زیادی در شهر قونیه و کل ترکیه برای بزرگداشت و زنده نگه داشتن این فرهنگ عرفانی برگزار می شود.

در قونیه و در آرامگاه مولانا، هرساله شاهد مراسم با شکوهی از این رقص عرفانی و بزرگداشت این شاعر بزرگ هستیم که در نیمه اول ماه دسامبر انجام می شود و افراد زیادی از سراسر دنیا در آن شرکت می کنند. به طوری که تمام هتل های این شهر از ماه ها قبل رزرو شده و اتاق خالی در هیچ هتلی برای افرادی که دیرتر اقدام کنند نخواهد بود.

اما مراسم های نمادین زیادی در استانبول و دیگر شهرها به صورت روزانه برگزار می شود که جنبه های فرهنگی برای ترکیه دارند و جهت جذب گردشگران علاقه مند به فرهنگ شرق انجام می شود.