خامه دوزی یا یا خام دوزی یا خمک دوزی که سفید دوزی نیز خوانده می‌شود هنری است که در سیستان برای تزئین لباس، جانماز و رومیزی استفاده می‌شود. دلیل خواندن خامه دوزی به این نام استفاده از خامه (ابریشم نتابیده) به صورت خام و بدون پرداخت و رنگرزی یا پخت است.
این هنر بی شباهت به سوزن دوزی بلوچ نیست؛ با این تفاوت که در آن فقط از نخ ابریشم یک رنگ که معمولاً سفید است استفاده می‌شود.
قدمت این هنر را همزمان با تاریخ ظهور ابریشم می‌دانند. در نوشتارهای موجود از سیستان به علت داشتن باغ‌های توت و داشتن کارگاه‌های تولید ابریشم به عنوان محل تولید محصولات ابریشمی و پشمی و دیگر صنایع دستی یاد شده‌است.
این دوخت در طول گذشت زمان تحولات شگرفی را پشت سر گذاشته است. خامه دوزی در حال حاضر فقط در روستاهای زابل به حد کامل رواج دارد و نقوش آن بیشتر متشکل از خطوط منحنی گردان است و به منظور تزئین جانماز، سجاده، پیش سینه لباس، سمبوسه، عرقچین، جلیقه، رومیزی، روتختی، سفره، روکوسنی و غیره استفاده می‌شود.
این دوخت علاوه بر روستاهای زابل در یزد نیز به صورت خانگی رواج دارد و برای تزئین بقچه، جانماز، رو طاقچه‌ای و غیره استفاده می‌شود.
از نقوش رایج در این هنر می‌توان به: حصیر دوزی، توردوزی، خامه کشی، بته جقه‌ای، نرگسی، گلی، نقوش ستاره‌ای، نقوش هندسی، انواع گره‌ها، خطوط منحنی، الگوهای مختلف تخم خربزه و یا دم ماهی و غیره اشاره نمود که حصیر دوزی و بته جقه‌ای معمولاً در وسط و بقیه‌ی نقوش در اطراف دوخته می‌شوند.
تولیدات خامه دوزی سیستان چندین بار نشان مرغوبیت صنایع دستی یونسکو را دریافت کردند.
برگرفته از منابع اینترنتی
موضوعات مرتبط: هنر ، هنر خیاطی
برچسب‌ها: هنر , خیاطی , خامه دوزی